Međunarodni dan žena odnosno po datumu obele\avanja nayvan 8. mart, dan je posvećen ženama i slavi se svake godine tog datuma. Ovaj dan je nastao kao dan borbe žena za ekonomsku, političku i socijalnu ravnopravnost sa muškaracima.
Širom sveta 8. marta obeležava se u znak sećanja na demonstracije američkih radnica u Čikagu 1909. godine i marš više od 15.000 žena u Njujorku koje su tražile kraće radno vreme, bolje plate i pravo glasa.
Prvo obeležavanje dana bilo je 18. marta 1911. godine u Austriji, Nemačkoj, Švajcarskoj i Danskoj, dok su se širom Evrope odigravale feminističke demonstracije sa glavnim zahtevom da sve evropske zemlje konačno uvedu univerzalno pravo glasa.
Dan žena ustanovljen je na Drugoj međunarodnoj konferenciji žena socijalista, 8. marta 1910. godine u Kopenhagenu, na inicijativu Nemice Klare Cetkin, tadašnje liderke ženskog radničkog pokreta.
Ujedinjene nacije su priznale ovaj datum, 8.mart, 1975. godine i proglasile za Međunarodnu dan žena, dok su istu godinu krunisale i titulom Međunarodne godine žena. U međuvremenu su uvedene institucije kao što su trudničko bolovanje, ograničenje rada žena u trećoj (noćnoj) smeni, ista plata za isti rad, pravo glasa i mnoge druge. Obično se proslavlja darivanjem žena cvećem
Počeci proslavljanja ovog dana imali su jasnu političku boju, što svedoči i priložena razglednica koja se prodavala u SSSR. Tako na njemu piše: “Osmi mart je dan pobune radnih žena protiv kuhinjske robije. Reci NE ugnjetavanju i praznini duha rada u domaćinstvu.”
Ipak, motivi su kasnije izmenjeni, pa su za naredne godine korišćene slike mimoze, sovjetske ženske biljke. Uz to je u svim državama nestala politička nota, te Dan žena više nije isključivo praznik za komuniste.
M.M.
